Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «تسنیم»
2024-05-02@10:39:25 GMT

نامگذاری سخنرانیِ حضرت زهرا (س) به خطبه فدکیه

تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۲۴۲۶۴

نامگذاری سخنرانیِ حضرت زهرا (س) به خطبه فدکیه

عنوانی با نام "خطبه فدکیه" نه منشأ روایی ندارد و نه در کتب روایی شیعه و سنی با این عنوان نامگذاری شده است. محتوای این سخنرانی گویای آن است که حضرت زهرا سلام‌الله علیها به بهانه‌ غصب فدک، به دنبال احقاق حق ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آنچه به عنوان "خطبه‌ی فدکیه" در آثار و سخنرانی‌ها موجود است، همان متن سخنرانی معرفتی و در عین حال کوبنده‌ی حضرت زهرا سلام‌الله علیها در دفاع از ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این خطبه را اول‌بار در کتاب "بلاغات‌النساء" می‌بینیم. این کتاب شامل برگزیده سخنان بلیغ و فصیح شخصیت‌هاى زن از صدر اسلام تا آن دوران است که توسط ابن‌طیفور نگاشته شد. وی یکى از دانشمندان بزرگ اهل تسنن در قرن سوم هجرى است. او سند این حدیث را از طریق زید بن علی‌بن الحسین (ع) به حضرت زینب سلام‌الله علیها رسانده و  این خطبه را ذیل عنوان "کلام فاطمة بنت رسول الله ص‏" روایت کرده است. پس از وی محمد بن على خزاز قمى رازى از چهره‏‌هاى فرهیخته‌ی فقها و راویان شیعه در نیمه دوم قرن چهارم ه.ق این حدیث را در کتاب مشهورش به نام "کفایةالأثر" ذیل بابی با عنوان "باب ما جاء عن فاطمة ص عن النبی ص فی النصوص على الأئمة الاثنی عشر ع‏"آورده و سلسله سند حدیث را از طریق زید و پدر بزرگوارشان امام سجاد علیه‌السلام به حضرت زینب سلام‌الله علیها رسانده است.  شیخ صدوق نیز این خطبه را در علل‌الشرایع خود ذیل عنوان "باب علل الشرائع و أصول الإسلام‏" نقل کرده و سند خود را از طریق فردی به نام محمد بن جابر به زینب سلام‌الله علیها رسانده است.

اما درباره مفاد خطبه حضرت زهرا سلام‌الله علیها می‌توان آن را به 5 بخش تقسیم‌بندی کرد:
بخش اول شامل حمد و شکر خداوند، شهادت به وحدانیت خدا، بیان توحید در نظام خلقت، فلسفه طاعت خدا،‌ شهادت به عبودیت و رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله و بیان برخی ویژگی‌های آسمانی ایشان و بیان فلسفه بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله و مأموریت رسالت حضرت. بخش دوم شامل بیان مسئولیت سنگین مهاجران و انصار در قبال کتاب و سنت، ویژگی‌های قرآن، بیان فلسفه‌ی برخی احکام و حدود الله، دعوت به طاعت خدا و دوری از شرک. بخش سوم شامل بیان جایگاه‌شان نسبت به پیامبر صلی الله علیه و آله، بیان برخی ویژگی‌های پیامبر صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه‌اسلام،‌ تبیین وضعیت اعراب جاهلی و نقش پیامبر صلی الله علیه و آله در نجات آنها، شکایت از فتنه‌ صحابه پس از سقیفه، بیان وضعیت آینده منافقان. بخش چهارم شامل ماجرای ارث فدک، استشهاد فاطمه سلام‌الله علیها از قرآن برای ابوبکر درباره فدک و سرزنش انصار درباره کوتاهی در حق آل محمد  (این استشهاد در واکنش به سؤال ابوبکر مطرح شد و به این ترتیب به طول انجامید) قسمت پنجم شامل شماتت صحابه درباره غصب خلافت امیرالمؤمنین علیه‌السلام و وصف عهدشکنی آنها، وصف سرانجام غصب خلافت.

همان طور که واضح است، هیچ یک از محدثان شیعه و سنی این خطبه را ذیل عنوانی با نام "خطبه فدکیه" به ثبت نرسانده‌اند بلکه صاحب کفایةالأثر آن را ذیل بابی با عنوان "آنچه از فاطمه (س) دربار‌ه‌ی نصّ به ائمه دوازده‌گانه" آورده است و این نشان می‌دهد نگرش این محدث به این خطبه، نگرشی معرفتی بوده است، همچنان که شیخ صدوق این سخنرانی را ذیل بابی با عنوان "علت‌های احکام و شرایع و اصول اسلام" ثبت کرده است. محتوای خطبه هم گویای آن است که حضرت زهرا سلام‌الله علیها به بهانه‌ی غصب فدک، به دنبال احقاق حق ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام و بیان عهدشکنی صحابه بود. ما این نوع روش بیان را در آیات قرآن هم مشاهده می‌کنیم؛ خداوند به بهانه یک ماجرا، آیاتی را نازل می‌کرد تا به تبیین حقایق نظام عالم بپردازد؛ همانند ماجرای عطای انگشتر امیرالمؤمنین (ع) به مستمند که بهانه‌ای برای نزول آیه ولایت شد.

آشنایی با زنانی که همنشین حضرت زهرا(س) می‌شوند

اما آن بانوی بزرگوار در نهایت، سخنان خود را با بیان سرانجام غصب خلافت پایان می‌پذیرد و می‌فرماید «بدانید این مرکبی نیست که راه خود را بر آن ادامه دهید؛ پشتش زخم و کف پایش شکسته است؛ داغ ننگ بر آن خورده و غضب خداوند علامت آن است و رسوایی ابدی همراه آن و سرانجام به آتش برافروختۀ خشم الهی که از دل‌ها سر بر می‌کشد، خواهد پیوست؛ «بِنَارِ اللهِ الْمُوقَدَةِ الَّتِی تَطَّلِعُ عَلَی الأَفْئِدَةَ» (اشاره به آیات 6 و 7 همزه) فراموش نکنید آنچه را انجام می‌دهید، در برابر خداست. «آنها که ستم کردند، بزودی می‌دانند که بازگشتشان به کجاست‌؛ وَ سَیَعْلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنقَلَب یَنقَلِبُونَ» (اشاره به آیه227 شعراء)

نتیجه آنکه عنوانی با نام  "خطبه فدکیه" نه منشأ روایی ندارد و نه در کتب روایی شیعه و سنی با این عنوان نامگذاری شده است؛ فعلاً مشخص نیست اولین‌بار چه اندیشمندی این عنوان را به خطبه حضرت زهرا سلام‌الله علیها نسبت داد. همان طور که بیان شد،‌ این خطبه از 5 بخش معرفتی تشکیل شده و مسئله فدک بهانه‌ای برای بیان اصل ماجرایی بود که اهل سقیفه آفریدند که همان غصب خلافت است و مقدمه غصب فدک نیز شد. دیگر آنکه  متأسفانه عنوان "خطبه فدکیه" در همان وهله‌ی اول توجهات را از اصل قضیه معطوف به مسئله‌ای مادی و دنیوی کرده، در ذهن مخاطب نسبت به هدف اصلی آن بانوی بزرگوار انحراف ایجاد می‌کند.

انتهای‌پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: حضرت فاطمه س حضرت فاطمه س پیامبر صلی الله علیه و آله امیرالمؤمنین علیه السلام حضرت زهرا سلام الله علیها امیرالمؤمنین ع حضرت زهرا س خطبه فدکیه غصب خلافت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۲۴۲۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روایتی اجمالی از زندگینامه، تحصیلات و خدمات حضرت آیت‌الله رئوفی

ایسنا/هرمزگان آیت‌الله غلامحسین رئوفی که از عالمان بزرگ و شناخته شده دینی استان هرمزگان بود صبح ۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ دارفانی را وداع گفت.

حضرت آیت الله غلامحسین رئوفی فرزند یوسف در سال ۱۳۱۱ در روستای درسنگ معروف به پشتکوه سفلی به دنیا آمد.

وی در شروع تحصیل در مکتب خانه روستا نزد مشهدی عباس رئوفی ختم قرآن و نزد پدر کتب ادب فارسی، بوستان و گلستان سعدی و دیوان حافظ را آموخت.

آیت الله رئوفی تقریبا یکسال پس از پایان جنگ جهانی دوم در ۱۲ سالگی برای فراگیری معارف دینی عازم نجف اشرف در کشور عراق شد.

وی در نجف اشرف در مدرسه قزوینی مشغول به تحصیل علوم و معارف دینی شد.

ایشان پس از برطرف شدن مشکل مسکن مقدمات دروس حوزوی را نزد برخی از مدرسین و فضلا به اتمام رساندند و سپس سیوطی و حاشیه را نزد حجت الاسلام سید جلیل یزدی خواندند و مطول را نزد شیخ محمد علی مدرس افغانی، لمعه را نزد آیت الله شیخ علی اصغر اراکی و آیت الله شیخ محمد علی سرابی کتب سطح عالی را نزد آیت الله سید محمدباقر محلاتی، آیت الله سید احمد حسینی اشکوری و آیت الله سید علی فانی و شیخ مجتبی لنکرانی و فلسفه را نزد آیت الله میرزا مسلم ملکوتی گذراندند.

وی دروس خارج را نزد آیت الله العظمی خویی، آیت الله العظمی شاهرودی و آیت الله العظمی حکیم و فقه را در محضر امام خمینی گذراندند.

حضرت آیت الله رئوفی پس از ۱۶ سال تحصیل با اجازاتی از آیت الله العظمی امام خمینی (ره)، آیت الله العظمی خویی، آیت الله العظمی میرزا عبدالهادی حسینی، آیت الله العظمی شاهرودی، آیت الله العظمی سید محسن حکیم، ایت الله العظمی سید محمدباقر محلاتی، آیت الله سید احمد اشکوری، آیت الله العظمی حاج آقا بزرگ تهرانی برای ترویج دین و نشر معارف به زادگاهش عزیمت کرد.

وی ۶ سال در زادگاهش برای نشر معارف دینی در بین مردم سکونت داشتند و مجددا برای ادامه تحصیل به نجف اشرف بازگشتند و ۶ سال دیگر در نجف به تحصیل معارف دینی پرداخت.

پس از اتمام تحصیلات حوزوی این عالم وارسته مجدد به ایران بازگشت و در توکهور و هشت‌بندی از حدود سال ۱۳۶۵ سکونت گزید که منشأ رشد و توسعه سریع آن شد.

حضرت آیت الله رئوفی در طول عمر با برکت خود منشأ خدمات گسترده ای شامل تأسیس مسجد و حسینیه امیرالمومنین در سال ۱۳۵۰، پخش اعلامیه های حضرت امام و فعالیت علیه رژیم ستم شاهی بود که در اوایل دهه ۵۰ منزل ایشان توسط ساواک به جرم حمایت از نهضت امام و پخش اعلامیه های وی محاصره شد و این بازرسی ها و بازجویی ها تا پیروزی انقلاب ادامه داشت.

همراهی با روحانیونی همچون مرحوم حجت‌الاسلام عباسی نماینده سابق مردم شرق هرمزگان در مجلس شورای اسلامی، آیت الله درویشی و ... شرکت در راهپیمایی های دوران انقلاب در شهرستان میناب، برگزاری مراسم‌ مذهبی و تبلیغی در حسینیه امیرالمومنین با دعوت از روحانیون و سخنرانان، برپایی راهپیمایی های دوران انقلاب در منطقه توکهور و هشت‌بندی از دیگر خدمات حضرت آیت‌الله رئوفی بوده است.

حضرت آیت الله رئوفی در طول دوران پر برکت حیات خود پیگیری های گسترده ای برای عمران و آبادانی منطقه توکهور و هشتبندی با دعوت از مسئولان ملی، استانی و شهرستانی انجام داد که زمینه ساز حضور مستمر استانداران مختلف در این منطقه برای رفع مشکلات شد.

پیگیری احداث راه اصلی منطقه توکهور و هشت‌بندی به مرکز شهرستان، حل اختلافات بزرگ قومی در مناطق مختلف شامل شرق استان، جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان و... از دیگر خدمات حضرت آیت‌الله رئوفی است.

از سال ۱۳۶۱ تا پایان عمر در ایام سال تحصیلی در حوزه علمیه قم به تحصیل و تدریس مشغول بودند و در سایر ایام سال در زادگاهش توکهور و هشت‌بندی حضور داشت و ضمن برگزاری مراسم‌ مذهبی، پذیرای مراجعان زیادی از مناطق مختلف استان و حتی استان‌های همجوار برای رفع مشکلات و حل اختلافات بود.

انتهای پیام

دیگر خبرها

  • امام صادق (ع) شاکله اندیشه دینی را بنا نهاد
  • تکمیل بخش عمده بزرگترین پروژه بازآفرینی شهری پایتخت تا آخر شهریور
  • توزیع ۱۰۰ بسته معیشتی در سپیدان
  • روایتی اجمالی از زندگینامه، تحصیلات و خدمات حضرت آیت‌الله رئوفی
  • گردهمایی بزرگ دختران دانشجو در قم برگزار می شود
  • حرکت دسته عزاداری در روز شهادت امام جعفر صادق (ع) در تهران برگزار می شود
  • نماهنگ|«تو را است معجزه درکف... عصا بیفکن!»
  • کمال نامه ی مستان حیدری / امیرالمؤمنین در شعر خواجوی کرمانی
  • نماهنگ| «تو را است معجزه درکف... عصا بیفکن!»
  • «با شما سربلندیم» شعار دهه کرامت